Wegnemen wantrouwen belangrijkste taak informateur

www.blikopzeewolde.nl  Ton Roerig is na de raadsvergadering van 30 maart aan de slag gegaan als informateur. Roerig werd voorgedragen door Leefbaar Zeewolde, die als grootste partij het gewoonterecht daarop heeft. Op een raadsbrede steun kon zijn voordracht echter niet rekenen.

Dat de verkiezingsuitslag zeer beïnvloed is door de mogelijke vestiging van het hyperscale datacentrum van Meta (oa. Facebook), dat was uiteraard bij hem bekend. Dat daardoor nu één partij, Leefbaar Zeewolde, met tien zetels de meerderheid heeft in de raad (19 zetels), is voor velen moeilijke te verkroppen. De verkiezingen hadden meer het karakter van een referendum over één onderwerp.

De indiening van een motie tijdens de installatieraad van 30 maart om het gebruik van de bevoegdheden van het college tot het hoogst noodzakelijke te beperken en de reacties daarop, hebben de al sterk onder druk staande verhoudingen verder verscherpt.

Roerig heeft de opdracht te onderzoeken of er een raadsbreed akkoord kan worden gesloten op de overeenkomstige programmapunten van alle raadsfracties en een collegeakkoord op de overeenkomstige praogrammapunten (alles in het werk stellen om de komst van meta tegen te houden en niet bouwen in het bos) van Leefbaar Zeewolde en de ChristenUnie.

Er is, constateert hij,  sprake van inmiddels hardnekkige beeldvorming over andere politieke partijen, over individuele raadsleden en over hun bedoelingen. ‘Die beelden zijn moeilijk te doorbreken. De beeldvorming stuurt de vicieuze actie-reactie-cirkel.’  Hij heeft drie scenario’s uitgewerkt, waarbij het verminderen van wederzijds wantrouwen en het werken aan herstel van vertrouwen belangrijk is, en bij twee van de drie zelfs een voorwaarde.

De partijen die bij de gemeenteraadsverkiezingen verloren hebben, zien voldongen feiten en een schijnproces rond de totstandkoming van een eventueel raadsakkoord. Diverse partijen hebben als voorwaarde dat er eerst een raadsakkoord moet komen, daarna pas een collegeakkoord. Zij zien dat als een teken van goede wil van Leefbaar Zeewolde.

Scenario 1:

Leefbaar Zeewolde gaat met één of enkele andere partijen het nieuwe College vormen en daartoe een college-akkoord uitonderhandelen en opstellen. Naast de inhoudelijke programmapunten zal een belangrijk bespreekpunt kunnen worden hoeveel wethouders in dat College zitting nemen, naast de wethouders van Leefbaar Zeewolde. Naar verwachting zouden de inhoudelijke besprekingen voor een dergelijk college-akkoord relatief snel kunnen worden afgerond. Nadeel van dit scenario is dat het risico bestaat dat de overige partijen zich vooral zouden kunnen gaan richten op de voortijdige beëindiging van deze coalitie, waarmee de huidige bestuurscultuur niet snel zal worden doorbroken.

Scenario 2:

Partijen gaan eerst samen een proces in van onderzoeken en uitwerken van een raadsakkoord. Voordeel is dat er bij slagen daarvan breed draagvlak zal zijn voor dat deel van het te voeren beleid in de periode 2022-2026, uiteraard gebaseerd op de huidige kennis en inzichten. Bovendien kan een dergelijk geslaagd proces bijdragen aan het doorbreken van het gegroeide wantrouwen. Na afronding of beëindiging van dit proces start vervolgens het proces van collegevorming. Nadeel is dat dat proces tijd zal vergen, gelet op de huidige verhoudingen, waardoor ook het zittende college nog relatief lang door zal kunnen en moeten gaan. Belangrijk punt daarbij is welke zaken voorlopig ‘on hold’ gezet kunnen en moeten worden en welke zaken doorgezet kunnen en/of moeten worden. Het is vooraf niet te zeggen of het proces voor een raadsbreed akkoord succesvol kan worden afgerond, mee gelet op de wisselende beelden over wat een raadsakkoord wel of niet omvat.

Scenario 3:

Alle politieke partijen gaan overleggen over een mogelijk raadsbreed akkoord, terwijl Leefbaar Zeewolde gelijktijdig gaat onderhandelen over een collegeakkoord met één of meer beoogde coalitiepartners. Als alle partijen hieraan mee zouden willen werken, is het voordeel hiervan dat weinig tijd verloren gaat, doordat de processen parallel kunnen worden doorlopen. Nadeel is dat dit scenario extra voeding geeft aan diegenen die denken dat het niet meer dan een pro forma proces is. Ook in dit scenario is niet zeker of een raadsakkoord haalbaar is, gezien de uitgangssituatie. Bovendien lijkt het niet waarschijnlijk dat alle partijen aan dit scenario willen meewerken.